De werking van je zonnepanelen-installatie hangt grotendeels af van de omvormer van je zonnepanelen. Daarom is het cruciaal dat je de juiste omvormer kiest voor jouw zonnepanelen. Maar hoe doe je dat eigenlijk, waar moet je allemaal rekening mee houden én vooral, wat kost dat? Deze en nog tal van andere vragen in verband met omvormers worden hier beantwoord.
Wat is een omvormer voor zonnepanelen?
Voor je zonnepanelen-installatie is de omvormer een zeer belangrijk onderdeel, omdat het de geproduceerde gelijkstroom van je panelen omzet in bruikbare wisselstroom. Dankzij dit apparaat wordt de gelijkstroom dus omgezet in stroom die je kan gebruiken voor al je elektrische apparaten in huis. Maar hoe verloopt dat proces nu precies?
De werking van een omvormer voor je zonnepanelen
Allereerst moet er zonlicht op je panelen schijnen. Op dat moment ontstaat er namelijk een elektrische stroom die zich tussen de 2 lagen silicium van de zonnecellen vormt. Deze gelijkstroom loopt via de aanwezige bekabeling in jouw huis naar de aanwezige omvormer. Vanaf dat moment treedt de omvormer in werking. De gelijkstroom die in je omvormer aangekomen is, wordt daar omgezet naar wisselstroom. Dat is namelijk zeer belangrijk, omdat uit de stopcontacten bij jou thuis wisselstroom komt en dus niet de in de eerste stap opgewekte gelijkstroom.
Daarnaast zorgt de omvormer er ook voor dat al de overtollige groene stroom op een efficiënte manier aan het elektriciteitsnet teruggeleverd wordt. Uiteraard wel alleen als jouw zonnepanelen netgekoppeld zijn. Zo gaat de overtollige stroom dus niet verloren en wordt deze veilig overgeplaatst op het elektriciteitsnet. De groene stroom die overtollig is, kan je verkopen aan je energieleverancier.
Om je zonnepanelen netgekoppeld te maken, moeten deze over een synchrone omvormer beschikken. Deze zorgt ervoor dat jouw overtollige groene stroom gelijk loopt met de stroom op het net. Een niet-synchrone omvormer is dus niet geschikt om stroom op het net te plaatsen.
Plaats je je zonnepanelen serieel of parallel?
Er is voor de plaatsing van zonnepanelen een keuze tussen serieel of parallel schakelen. Serieel schakelen wil zeggen dat je jouw zonnepanelen als een soort van ketting aansluit op de aanwezige omvormer. Deze manier van schakelen is goedkoper, omdat jouw omvormer de gelijkstroom hierdoor makkelijker kan omzetten naar gelijkstroom.
De tweede optie is parallel schakelen. Bij deze manier worden al je zonnepanelen afzonderlijk aangesloten op je omvormer. Dit maakt dat je zonnepanelen afzonderlijk opvolgbaar zijn. Je kan dus onmiddellijke mogelijke defecten bij een of meerdere zonnepanelen ontdekken. Echter is parallel schakelen de duurste optie van de twee. Het is dus aan jou de keuze welke van de twee opties het beste voor jouw beschikbare budget is.
Welke omvormers bestaan er allemaal?
Het is belangrijk om te weten dat er 4 verschillende soorten omvormers zijn.
De hybride omvormer
De eerste soort is de hybride omvormer. Deze wordt ook wel de Smart Inverter genoemd en zorgt ervoor dat je al de stroom die opgewekt wordt door je zonnepanelen kan opslaan in een thuisaccu of thuisbatterij. Wanneer de zon overdag schijnt wordt er heel veel stroom opgewekt. Echter ben je misschien vaak overdag niet thuis en verbruik je voornamelijk ’s avonds als het donker is veel stroom. Dan kan het interessant zijn om een hybride omvormer te kiezen, omdat je dan gelijk weer de opgeslagen stroom uit je accu kunt verbruiken. Zo heb je op elk moment groene stroom ter beschikking die opgeslagen zit in jouw thuisbatterij in huis.
De string omvormer
Vervolgens bestaat er ook een string omvormer. Bij deze zonnepanelen omvormer zijn jouw zonnepanelen in één of meerdere series aangesloten op een centrale omvormer. De hoeveelheid series, of strings, hangt af van hoeveel panelen er op je dak liggen. Hoe meer zonnepanelen, hoe meer string omvormers je nodig hebt die aangesloten zijn op de centrale omvormer. Deze omvormer wordt over het algemeen het vaakst gekozen.
De micro omvormer
Als derde optie kan je ook voor een micro omvormer voor je zonnepanelen kiezen. ‘Micro’ betekent uiteraard klein, het is dus als het ware een iets kleinere versie van een string omvormer. De micro omvormer kan minder zonnepanelen dekken. Dit zorgt ervoor dat je maximaal 1 à 2 zonnepanelen op dezelfde omvormer kan aansluiten. Hierdoor ben je wel altijd verzekerd van het feit dat elk paneel een optimale opbrengst oplevert. Bij een installatie met meer dan 1 micro-omvormer is er geen centrale string nodig zoals bij de string omvormer het geval is, omdat de zonnepanelen apart van elkaar werken.
De power optimizer
Ten slotte is er ook de optie om voor een power optimizer te kiezen. Deze heeft erg veel gelijkenissen met de hierboven beschreven micro omvormer. Het gaat dus weer om een kleinere omvormer. De power optimizer wordt onder het paneel aangebracht en optimaliseert de opbrengst voor elk paneel afzonderlijk. Je kan hierdoor ook de opbrengst per paneel overzichtelijk en gemakkelijk optimaliseren. Echter kunnen deze omvormers niet zorgen voor de omzetting van gelijkstroom naar wisselstroom. Daarom heb je in tegenstelling tot een micro omvormer voor de power optimizer wél een centrale string omvormer nodig.
Hoe kies je de juiste omvormer?
Een omvormer bepaalt mede hoeveel groene stroom je uiteindelijk kan produceren. Het is dus vanzelfsprekend dat je goed moet nadenken over welke omvormer het beste is voor jou. Er zijn heel wat factoren die bepalen welke omvormer het beste is voor jouw zonnepanelen. De rol van deze factoren leggen we je hieronder graag uit.
1. De locatie van je omvormer
Een omvormer voor zonnepanelen moet op de juiste manier geplaatst worden. Anders kan het zijn dat jouw zonnepanelen niet optimaal zullen werken verlenen. Welke factoren bepalen de geschiktheid van die locatie? Je moet er altijd voor zorgen dat je omvormer de warmte die ontstaat tijdens zijn werking zo goed mogelijk kwijt kan. Voor een omvormer geldt namelijk dat des te sneller deze kan afkoelen, des te hoger het geleverde rendement zal zijn. Een oververhitte omvormer kan zeer negatieve gevolgen hebben voor de levensduur en werking ervan. Daarnaast kan een omvormer tijdens zijn werking ook een lichte zoemtoon maken. Daarom hang je deze dus liever niet in de buurt van je slaapkamer. Plaatsen zoals een garage of zolder zijn daarom beter geschikt. Een laatste factor is de afstand tot de meterkast. Des te dichter je centrale omvormer bij je meterkast hangt, des te minder verlies van stroom er optreedt. Als je meterkast bijvoorbeeld in de garage hangt, dan doe je er dus ook het beste aan om je omvormer daar in de buurt bij te hangen.
2. Het vermogen van je omvormer
Het vermogen van de omvormer van je zonnepanelen moet zo nauwkeurig mogelijk afgestemd zijn aan de hand van het totale vermogen dat je zonnepanelen kunnen leveren. Aangezien zonnepanelen niet constant evenveel stroom kunnen leveren volgens hun piekvermogen, ligt het vermogen van je omvormer gemiddeld een 10% à 20% lager dan het vermogen van je panelen. Dat is een zogeheten onderdimensionering. De berekening van het benodigde vermogen voor jouw omvormer kan het best bepaald worden door een expert.
3. Hoeveel MPP trackers bezit de omvormer?
Een maximum power point (MPP) is een onderdeel van je omvormer dat voor een zo efficiënt mogelijke productie van groene wisselstroom instaat. Het aantal MPP trackers is verschillend per omvormer. Je hebt meer dan 1 zo’n tracker nodig in jouw omvormer indien je zonnepanelen te kampen krijgen met schaduwval of wanneer je zonnepanelen over verschillende oriëntaties liggen.
4. Levensduur van de omvormer
In tegenstelling tot nieuwe zonnepanelen gaat een omvormer niet zo lang mee. De nieuwste zonnepanelen kunnen 20 tot wel 30 jaar dienst bieden. Een omvormer biedt daarentegen ‘maar’ 8 à 12 jaar dienst. Je zal dus op termijn zeker te maken krijgen met de vervanging van je omvormer. Maar hoe minder vervangingen, hoe minder kosten. Kijk dus bij aankoop goed naar de levensduur van de verschillende omvormers. De beste merken van omvormers bieden gewoonlijk ook de langste levensduur.
Wat kost een omvormer voor je zonnepanelen?
De kosten voor omvormers kunnen heel uiteenlopend en verschillend zijn. Er zijn namelijk verschillende factoren die de prijs kunnen beïnvloeden. Bijvoorbeeld het vermogen waarover de omvormer moet beschikken, van welk merk het toestel is en het type toestel. Vaak kun je rekenen op minimaal €750 à €1200. Deze bedragen zijn exclusief BTW. Bij nieuwe zonnepanelen zit de prijs van de omvormer doorgaans al verwerkt zitten in de totaalprijs van de installatie van je zonnepanelen.
De installatie van jouw omvormer
Het is van essentieel belang om voor zowel de installatie van je zonnepanelen als je omvormer een betrouwbare en erkende installateur te kiezen. Zo ben je verzekerd van een kwalitatieve omvormer en het meeste rendement. De dienstverlening die na plaatsing verleend wordt is ook van groot belang. Indien je te maken krijgt met een technisch defect, is het vanzelfsprekend beter om een installateur te hebben die een goede dienstverlening na plaatsing biedt. Zo kunnen eventuele defecten snel opgelost worden en zit je niet te lang zonder groene stroom.
Kies dus voor een erkende en gecertificeerde installateur. Zo krijg je altijd advies op maat en ben je verzekerd van een correcte plaatsing. Dit levert niet alleen minder defecten op, maar levert vooral meer goede stroom op. Kiezen voor een betrouwbare installateur is dus zowel positief voor jouw portemonnee als het rendement van je zonnepanelen!